Có những lúc ta quên mất các cuộc hẹn, không nhớ gửi email quan trọng, quên tên người quen hay để chìa khóa xe trên bàn làm việc mà ra đến nhà để xe mới nhớ ra… Hãy coi chừng, những cái quên tưởng chừng vô hại đó chính là biểu hiện thường gặp của tình trạng suy giảm trí nhớ và có thể dẫn đến mất trí.
Suy giảm trí nhớ chỉ gặp ở người già?
Khoảng 30% người trẻ gặp vấn đề về trí nhớ. Suy giảm trí nhớ là bệnh lý thoái hóa thần kinh thường gặp ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi với các biểu hiện độ tập trung kém, giảm khả năng tư duy, đãng trí, hay quên. Nhiều người thường diễn tả những hành vi của bản thân như nói chuyện nọ xọ chuyện kia, hay nhắc đi nhắc lại một câu hỏi hoặc phải mất nhiều thời gian để tìm đồ dùng cá nhân vì không nhớ vị trí để chúng; diễn đạt vòng vo do quên từ ngữ; thay đổi nhân cách, rối loạn cảm xúc và giảm khả năng nhận xét, đánh giá. Suy giảm trí nhớ diễn tiến âm thầm và nặng dần theo tuổi tác.
Nhiều ý kiến cho rằng, chỉ khi về già trí nhớ mới kém đi. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều người trẻ gặp phải các vấn đề về suy giảm trí nhớ với các biểu hiện như:hay quên, giảm khả năng tập trung, tư duy không còn nhạy bén. Ước tính hiện nay, khoảng 30% người trẻ đang gặp các vấn đề về trí nhớ. Họ dễ nổi nóng, căng thẳng và gặp khó khăn trong công việc.
Chị T.H.Đ (29 tuổi, nhân viên văn phòng) thường than phiền về sự đãng trí của mình. Chẳng là, những tài liệu chị phải chuyển lên cho sếp ký thì bao giờ chị cũng để quên một giấy tờ nào đó mà khi lên đến phòng sếp chị mới nhớ ra. Lại có những lúc chị được phân công đón con khi tan sở nhưng vì quên béng việc đó nên chị lại ngồi làm thêm giờ ở cơ quan.
Căn nguyên của tình trạng suy giảm trí nhớ xuất phát từ khả năng chỉ huy thông tin của não. Mọi hoạt động ghi nhớ, lưu trữ và tái hiện thông tin được não chỉ huy thực hiện thông qua “rừng tế bào thần kinh”. Bộ nhớ chỉ có thể vận hành mạch lạc, hoạt động truyền dẫn thông tin diễn ra trơn tru khi tế bào thần kinh khỏe mạnh. Nếu quá trình này bị gián đoạn, trục trặcthì khả năng ghi nhớ, tư duy bị giảm sút rõ rệt.
Điều đặc biệt là não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ đến trên 20% lượng oxi và đường để phục vụ cho hoạt động chuyển hóa hường xuyên và liên tục kể cả trong lúc chúng ta ngủ.Bên cạnh đó với nhịp sống hiện đại, gấp gáp, nhiều áp lực như hiện nay, con người dễ rơi vào tình trạngstress, căng thẳng thần kinh, mất ngủ…sẽ sản sinh ra rất nhiều gốc tự do trong não và chúng sẽ tấn công và gây tổn thương các tế bào thần kinh và các mạch máu nuôi não.
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra, gốc tự do làm xơ hóa các bao myelin và các đầu sợi trục tế bào thần kinh. Phải hứng chịu sự tấn công liên tục của các gốc tự do làm liên kết chặt chẽ của mạng lưới tế bào thần kinh bị phá vỡ khiến chức năng não bị rối loạn. Đồng thời, hệ thống mạch máu cũng bị suy yếu dưới tác động của gốc tự do dẫn đến não kém tập trung và giảm khả năng ghi nhớ.
Cùng với tuổi tác và các yếu tố khác, nếu không điều trị đúng cách và kịp thời thì tình trạng suy giảm trí nhớ sẽ ngày càng nặng thêm. Thực tế cho thấy, khoảng 50% số người suy giảm trí nhớ sẽ chuyển thành sa sút trí tuệ 3 năm sau đó.Và lúc này, người bệnh sẽ đối diện nguy cơ bị tấn công bởi bệnh Alzheimer. Quá trình suy giảm trí nhớ tiến triển thành sa sút trí tuệ gây ra những tổn hại khó phục hồi cho não như teo não, tổn thương chất trắng, sang thương mạch máu..
Chăm sóc não để chặn đứng suy giảm trí nhớ
Suy giảm trí nhớ diễn tiến âm thầm nên rất nhiều người vẫn còn chủ quan hoặc nghĩ rằng những biểu hiệnchỉ là nhất thời nên thường bỏ qua. Theo báo cáo của Hội Thần kinh học TP.HCM, có đến 91% bệnh nhân suy giảm trí nhớ không được chú ý điều trị.
Những người bị suy giảm trí nhớ do nguyên nhân thực thể thường phải đối mặt với các vấn đề như tác dụng phụ của thuốc, rối loạn chuyển hóa, trầm cảm, thiếu dinh dưỡng. Nếu điều trị đúng nguyên nhân người bệnh sẽ phục hồi tốt.
Ngoài ra, để dự phòng và điều trị suy giảm trí nhớ, theo các chuyên gia y tế, cần phải thường xuyên duy trì hoạt động ghi nhớ, tư duy của não.Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy những người làm việc trí óc thường xuyên thì sẽ giảm được 50% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer so với những người ít làm việc bằng trí óc . Mặt khác, phải đảm bảo não không bị quá tải do “lao động” hết công suất. Muốn vậy, ta cần phải sống có trật tự và sắp xếp công việc rõ ràng, không ôm đồm; hạn chế stress, dẹp bỏ các áp lực, lo âu trong cuộc sống; dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn; hạn chế dùng các chất kích thích và tập thể dục giúp não khỏe mạnh. Bên cạnh đó, cần xây dựng chế độ dinh dưỡng, thực phẩm hợp lý nhằm ngăn chặn sự thoái hóa và hư hại của tế bào thần kinh.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, chất chống gốc tự do thiên nhiên có tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh và mạch máu não trước sự tấn công của các độc chất, gốc tự do. Gần đây, tinh chất Blueberry ( xuất xứ từ vùng Bắc Mỹ có trong OTiV ) đã được chứng minh có tác dụng trung hòa, chống gốc tự do rất cao. Blueberry chứa nhiều hoạt chất sinh học bổ dưỡng cho não, giúp phục hồi các chức năng của bộ chỉ huy thông tin để việc ghi nhớ diễn ra trơn tru, cải thiện đáng kể suy giảm trí nhớ.
